 |
|
|||||||||||||
|
|
||||||||||||||
|
|
|||||||||||||
| Vernieuwing van denken | ||||||||||||||
|
|
|||||||||||||
|
Verreweg de meeste tijd besteden we aan wat de Bijbel noemt 'vernieuwing
van het denken' (Romeinen 12:2-; Efeziërs 4:23), omdat we geloven dat
dit een noodzakelijke voorwaarde is voor herstel. Vernieuwing van het
denken is een proces dat raakvlakken heeft met wat in de psychologie 'cognitieve
gedragstherapie' genoemd wordt. Onder leiding van de heilige Geest
willen wij een zodanige verandering in het denken, de houding en het
gedrag bewerkstelligen, dat die gaan overeenstemmen met Gods bedoelingen,
zoals we die kennen uit zijn Woord. Een groot deel van het onderwijs in het Nieuwe Testament is gericht op vernieuwing van ons denken. In de praktijk is het vaak een moeilijk en pijnlijk deel van het psychopastorale proces om te leren onze eigen denkpatronen te vervangen door Gods opvattingen. Daarbij is het onder meer van belang, dat de hulpvrager oog krijgt voor de (eventuele) demonische dimensies van zijn/haar problematiek. Ook moet hij gaan inzien, dat het nodig is om ook zelf geestelijke strijd te voeren en daarbij gebruik te maken van de geestelijke wapenrusting (Efeziërs 6:10-18a). Ons denken en vooral onze denkpatronen, spelen in ons leven een zeer belangrijke rol, in ons gedrag (spreken, houding en handelen) maar ook in ons gevoel. Kort gezegd: verkeerde denkpatronen leiden tot verkeerd gedrag en maken ook dat we 'niet lekker in ons vel zitten'. Denk- en gevoelspatronen (schema's) ontstaan al vanaf ons prille begin en sturen van jongs af aan ons gedrag. Een schema is gebaseerd op kennis die we vaak niet rechtstreeks onder woorden kunnen brengen maar die impliciet wel aanwezig is. Die kennis leidt tot aannames over God, onszelf, de ander en de wereld. Schema's bepalen hoe we nieuwe situaties benaderen en aanpakken en kunnen positief of negatief zijn. Voorbeelden van negatieve denk-/gevoelsschema's zijn: "Ik ben niet de moeite waard", of: "Iedereen laat me uiteindelijk in de steek", of: "Anderen maken misbruik van mij". Het gedrag dat hieruit voortkomt, kan vervolgens tot bevestiging van het schema leiden. Door bepaalde gebeurtenissen in het hier en nu (triggers) kunnen we in een toestand raken, waarin ons denken en gevoelen (en vervolgens ook ons gedrag) bepaald worden door zo'n schema. Als een man vanaf zijn jonge jaren steeds gehoord heeft: 'Een jongen hoort niet te huilen, een jongen moet flink zijn!', dan kan dit leiden tot een denkpatroon, waardoor hij als volwassene zijn gevoelens niet gemakkelijk zal uiten. Het tonen van emoties zal hij als een teken van zwakte zien - wat het beslist niet is! Allerlei negatieve kindschema's kunnen dus op volwassen leeftijd nog steeds werken, omdat ze nooit zijn gecorrigeerd. Deze schema's worden in de psychologie 'disfunctioneel' genoemd, wat wil zeggen dat ze belemmerend werken in ons leven. Maar vanuit een christelijk gezichtspunt kunnen we ze beter als leugens (gaan) zien, omdat ze in strijd zijn met Gods orde. Veel verkeerde denkschema's hebben door hun vroege ontstaan al in alle opeenvolgende levensfasen hun negatieve werk gedaan. Dit leidt zo tot een continue herhaling van ervaringen die het schema bevestigen terwijl schema-ontkrachtende ervaringen ontbreken. Juist door deze herhaling van gebeurtenissen zijn die schema's structureel geworden waardoor de denkwijzen die overeenstemmen met Gods orde zich niet of onvoldoende konden ontwikkelen. Disfunctionele denk- en gevoelsschema's gaan dus in tegen Gods orde en ze kunnen leiden tot (onbewust) zondige gedragspatronen. Bijbels gezien is het proces van 'vernieuwing van ons denken' absoluut noodzakelijk om die verkeerde denkschema's te vervangen door denkpatronen die wél overeenstemmen met het woord van God. |
Psychopastorale bediening
|
|||||||||||||
 |
||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||
